Yenidoğan Sarılığı

 

Yenidoğanların ve annelerin kabusu olan sorun "YENİDOĞAN SARILIĞI" bebeklerin %50’sinde; erken doğan bebeklerin ise %80’inde yeni doğan sarılığı görülür. Bebeklerde görülen sarılığın büyük bir kısmı fizyolojik sarılık dediğimiz bir iki haftada iyileşen bebek için tehlike oluşturmayan sarılıktır.Anne karnında iken bebeğe göbek kordonu ile geçen bilirubin, henüz minicik olan bebeğinizin karaciğerinin yeterince olgunlaşmaması ve görevini yerine getirmekte yetersiz kalışıyla bu maddeyi vücuttan atamayarak sarılık oluşturur.Atılamayan bilirubin maddesinin fazlası bebeğin kan ve dokularında birikerek cildin ve göz akının sararmasına sebep olur.Doğumdan sonraki ilk 24 saatten sonra 2.veya 3. gün ortaya çıkar.Bir hafta içinde bebeğin beslenmesiyle kandaki seviyesi normale hale gelir. fizyolojik sarılık bu sbeble normal sarılık olarak kabul edilir.

Diyeceksiniz ki bu birubin nedir?Kırmızı kan hücreleri yaşlanır ve yıkılır.Bu yıkım esnasında bu hücrelerin içerisinde bulunan hemoglobin dediğimiz demir molekülleri parçalanır ve bu esnada ortaya bilirubin çıkar. Bebebğinizin karaciğerine gelen bu madde dışkı ve idrarla atılır.Bazen bebeğinizin karaciğerinde atabileceğinden daha fazla bilirubin olur ve atamaz işte bu durumda sarılık oluşur.Bazen farklı durumlarda sarılığa neden olabilmektedir.Bunlar: 

• Hepatit
• Doğumsal hastalıklar
• Anne baba kan uyuşmazlığı
• Bebeğin eritrositlerindeki anomaliler
• Zorlu doğum
• Yapay sancı
• Emme problemleri
  
• Yüksek dozda yapılan ilaçlar (Kvitamini,diazem)
• Gebelikte geçirilen  TORCH
• Prematüre doğum
• Safra yolları tıkanıklığı
• Diyabetik anne bebeği
• Annenin diabet olması
• Bebeğin doğumdan sonra aşırı kilo kaybetmesi
• Enzim defekti (glikoz 6fosfat dehidrogenaz enzim eksikliği)

Bebebklerdeki normal bilirubin seviyesi 100 ml kanda 0.2-1.4 mg'dır. 

Yenidoğan sarılığı kendiliğinden geçsede erken tanı -takip çok önemlidir. Neden mi? Evet sarılık fizyolojik ise kendiliğinden geçecektir ancak kandaki bilirubin seviyesinin sınırı aşması beyinde kalıcı hasarlara neden olmaktadır.Bu nedenle konu hakkında size detaylı bilgi vermek istiyorum. Erken tanı ve doktor kontrolleri bu durumun hasarsız atlatılmasında önemlidir.10 gün takip gereklidir.Çünkü 10 günden sonra kan beyin bariyeri kapanır, bilirubinin beyne geçmesini engelleyerek hasar oluşumunu engellemektedir.Prematüre bebeklerde (*) belirtiler daha geç çıkıyor ve daha şiddetli seyrediyor. Bu durum daha iyi takibi gerektiriyor. Peki belirtiler nelerdir?

Yenidoğan sarılığının belirtileri

1. Doğumdan sonraki 2. veya 3. gün başlar.
2. Cilt ve göz akı limon gibi sararır.
3. İlk olarak bebeğin yüzü sararmaya başlar
4. Sonra boyunda iner 
5. Daha sonra karın bölgesine iner
6. En son olarak bacaklara kadar sararma olur.
7. Bebeğinizin cildine burnuna alnına parmağınızla hafif bastırıp çektiğinizde sarı renk oluşur

Yenidoğan Sarılığı ve Değerleri

   I. EVRE:   Bilirubin oranı 5 ile 8 mg/dl arasında ise baş ve boyun bölgesi sararır,

  II EVRE:  Bilirubin mikarı 8 ile 10 mg/ arasında ise gövdenin üst bölümü sararır,

III EVRE:  Bilirubin miktarı 10 ile 13 mg/dl arasında ise gövdenin alt kısmı   sararır,

 IV EVRE:   Bilirubin miktarı 13 ile 16 mg/dl arasında ise kol ve bacaklar sararır,

 V. EVRE:    Bilirubin miktarı 20 mg/dl civarında ise eller ve ayaklar sararır

Peki ne yapmalıyım?

Sarılıktan şüphe ettiğinizde vakit kaybetmeden bebeğinizi doktoruna götürün kan alınarak ölçüm yapılıp gerekli önlemler alınacaktır.Eğer ilk 24 saat içinde bu belirtiler başlamışsa, hızla yayılım varsa , bebeğinizin ateşi varsa,huzursuzluk ve beslenememek varsa ve artık sürekli uyuyorsa hiç vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmalısınız.Bilirubin çok yüksek ve tedavi yapılmaz ise beyin hasarları, nörolojik hasarlar, serebral palsi,işitme sorunları,ve ölümle sonuçlanabilir.Bilirubinin toksik etkisi vardır.Beyin hasar görürse tiz sesli ağlama,başını arkaya atmalar ile karşılaşılır.